آیا رمی جمرات و سنگ زدن به یک دیوار در اعمال حج کاری عاقلانه است؟

آیا رمی جمرات و سنگ زدن به یک دیوار در اعمال حج، کاری عاقلانه است؟

پرسش

یک مذهب با دیوار راز و نیاز می‌کند و مذهب دیگر به دیوار سنگ می‌زند. در اورشلیم دیواری باستانی است که یهودیان معتقدند از بقایای کاخ سلیمان(ع) است. هرساله هزاران یهودی و مسیحی به زیارت آن رفته، با آن راز و نیاز می‌کنند و در جرز آن عریضه می‌گذارند. در مکه دیواری است که مسلمانان آن‌را «جمره» می‌نامند و اعتقاد دارند خانه‌ی شیطان درون آن است و هر سال تعداد بیشماری از مسلمانان به آن سنگ می‌‌زنند. هر سال تعداد زیارت کنندگان دیوار سلیمان رو به فزونی است و هرسال تعداد سنگ زنندگان به جمره. هیچ خردمندی در جهان با دیوار راز و نیاز نمیکند و هیچ عاقلی به دیوار برای نفرت سنگ نمیزند.

پاسخ اجمالی

در مورد دیوار معروفی که در مکه و در منطقه «منا» بنا شده و حاجیان در جریان اعمال حج به آن سنگ می‌زنند باید گفت:

این دیوار در اصل مانند حفره و سپس به صورت ستون‌هایی بود که به عنوان نماد جایگاه توقف شیطان ساخته شد.

گفتنی است که در جریان مشهور قربانی کردن حضرت اسماعیل(ع) توسط حضرت ابراهیم(ع)، شیطان سه بار و در سه مکان خواست مانع انجام این مأموریت الهی شود که حضرت ابراهیم(ع) مقاومت نمود و برای دوری و بیزاری از شیطان سنگ‌هایی را به سمت او پرتاب نمود و بعدها این مکان‌ها با نشانه‌هایی مشخص شد.

در اسلام و به دستور خداوند، این عمل حضرت ابراهیم(ع) - مانند برخی دیگر از رفتارهای این پیامبر بزرگ - بخشی از مناسک حج قرار گرفت و مسلمانان به یاد این پیامبر و نیز جهت نشان‌دادن نفرت و بیزاری خود از شیطان و وسوسه‌های او، به این ستون‌ها که نماد شیطان است سنگ می‌زنند. و امروزه به جهت ازدحام جمعیت، ستون‌ها را به شکل دیواری درآورده‌اند که رمی جمرات آسان‌تر انجام شود.

بر این اساس، همان‌گونه که احترام به پرچم یک کشور و آتش‌زدن پرچم کشوری دیگر، در نگاه اول کاری بیهوده و احترام و توهین به پارچه بی‌جان به شمار می‌آید، اما با اندکی دقت می‌توان دریافت از آن‌جا که پرچم نماد است، احترام و توهین‌پذیر است، پس در همین راستا و در رفتاری مشابه سنگ‌زدن به نماد شیطان نیز کار عاقلانه‌ای خواهد بود.